He Taonga Onamata

i te wiki whakamutunga o te wahanga tuarua i whakaritea tētahi rangi kia taea ai wā tātou tamariki ki te whai i ngā tapuwae o wā tātou tipuna matua a, i whakakakahutia rātou i ngā kakahu mai i ngā tau 1800- 1900, i tuituia i ngā taonga o te ao pakeha me te ao Māori, kai whea mai te koa o ngā tamariki me tā rātou kore whakamā ki te mau wēnei kakahu, tū rangatira katoa ngā tamariki!!! ko te tumanako ia kua kitea nei i wētahi āhuatanga i pā nei ki runga wā tātou tipuna ka taea hoki ngā tamariki te whakatinana hoki wētahi o ngā kaupapa o aua wā ki roto tonu o wā rātou mahi i te kura, i te kāinga.

"kia mau ki ngā taonga a o mātua tipuna hai tikitiki mō tōu mahunga

Ngā Whakataetae Manu o Te Kura Waenga o Maeroa 2013.

kia ora koutou kua whakaritea i ngā kaupapa kōrero mō tēnei tau anei:

1. Ka ahatia awau ina ko wau te Kīngi/ Kuini ranei o te iwi Māori?
2. he aha tēnei mea te Kīngitanga ki awau?
3. Te Pou Kohete o tōku whānau!!!!!!!
4. me pēhea awau te hāpai i te orangatonutanga o tōku Reo?

nō reira tamariki mā āta whakaaro mō ngā kaupapa o runga ake nei, ko `tēhea kaupapa te mea pai mōu hai  kōrero, hai taupatu, hai whakakata hoki i te iwi??
kia mataara mai tamariki mā!

ko ngā toa o tēnei whakataetae ka heria atu ki ngā whakataetae o Ngā Pū Kōrero o Tainui Waka i tēnei tau.

Matariki Ahunga Nui

.. MATARIKI..

I te timatanga o tēnei ao hurihuri, i noho e ngā atua tokorua ko Ranginui rāua ko Papatuanuku,a,i whānau mai o rāua tamariki , ko Tāne Mahuta,ko Tangaroa, ko Tawhirimatea,ko Tumatauenga,ko Rongomatane,ko Haumie-tiketike,rātou ko Ruaumoko .

I tētahi wā te tino whāiti rātou mai i a Rangi rāua ko Papa , a, i whakaaro a Tāne me whakawehe ia i a rāua kia awatea tenei ao,a, i huihui rātou ngā atua ki ngā ngāhere , engari kahore a Tawhirimatea i whakae ki tenei tumomo ahuatanga ,engari i haere tonu a Tane , i whakaaro ia me pēhea ai ia ki te whakawehe i ōna mātua ,a, i whakaaro ia mena ka taea e ia te takoto ki runga ia papa ,a,ka pana atu ōna waewae ki te Rangi , uetia ana ia a, i tūtuki pai ia i tōna tino whāinga ,engari i te pouri tonu te ao , a , i whakaaro ia me rau atu ia i   etahi mea ki runga ia papa i te tuatahi ,katahi ka rau ia i etahi rakau ki runga ia i a , engari i te pouri tonu te ao a,i haere ia ki te rungarunga rawa, i reira e toru ngā kete, ki te kete tuatahi ko Te Rā,ki te kete tuarua ko Te Marama , Ki te kete tuartoru ko Nga Whetu, e kiia nei ko te ingoa o te kete tuatoru ko ‘Te Kupenganui’,i reira i whiua ia i nga whetu ki te rangi , ka puta mai te whakatauki ‘Ka puta mai ki te whaiao ki te ao marama’,engari na te pouritanga a Tawhirimatea i whiua ia i ona karu ki te rangi koira ka āria te hau ki nga hau e whā ka panaia te hau ki ngā wahanga tino rereke.

I te huna tetahi o nga whetu ko Rehua tona ingoa, i te tino mataku , engari e ai kia Rangi Mataamua koWaipunarangi,Tupu-a-nuku,Tupu-a-ramgi,Waiti,Waita,ratou ko Ururangi nga whetu Rongonui o te ao nei , tokomaha nga tumomo ingoa ki ia whenua .

E ai ki nga pakeha ka kia ratou ko ‘pleiades’ tona ingoa pakeha,ki te whenua o hapanihi ka kii ratou ‘subaru’ koira tetahi o nga take e 7 nga whetu ki runga i nga motoka Subaru .

I te wā ka pīataata mai ngā whetu ka kite koe i te āhua o tētahi waka e kiia nei ko ‘Tamarereti’.

I tapaina o mātou tupuna i tērā ingoa , a , koira te take i te wāka hinga tētahi o ngā rangatira ka rongo koe i tēnei whakatauki ‘ E tu ki te waka o Tamarereti ‘.

Mena kahore a Waitī rāua ko Waitā e tirama ana , he tohu tēra kahore ngā kai e papai ana mō te tinana o te tangata , a, ka pirau haere ngā kai mō te toenga o te tau,engari mena kei te pīataata rāua he tohu tērā e pai ana ngā kai katoa o te ao.

       Nā Heaven-lee  Paekau  Rm2 Pohutukawa

           

I Tēnei tau kai te whakarite ngā tamariki mō ngā Whakataetae kapa Haka o Ngā Kura Tuatahi o Aotearoa kai te tū ki Tauranga Moana hai te 4 - 7 o Noema 2013.
mai i te 17- 19 o Mei i tū tō mātou noho tuatahi ki te kura tuatahi o Crawshaw. Anei tētahi pikitia i tangohia mai tētahi o ngā mātua ko Bruce Stephens, nō reira nga mihi nui ki a koe matua!
hipa atu i te 50 ngā tamariki kai te whai i ngā mahi kapa haka i tēnei tau, a, e kaha ana te whānau whānui o Maeroa te toko ake i a mātou i ngā wā katoa, ia noho kai te kaha whāngai rātou i nga tamariki, te nuinga o te wā kua whakaritea tētaqhi hakari mā ngā tamariki!!!!!

ka waiho ake ki konei:

"Waiho mā te mahi hai kōrero!"

Ngā Pitopito kōrero mō Te Whānau Rūmaki

Uia, uia taku manu kotokoto ki runga i te paepae tapu o Pirongia,
hiki hikitia, rū ana te whenua! hikohiko te uira,
papā te whaititiri, whakahekeheke ana Maeroa i Pirongia, Pirongia ki Maeroa e!
ko Te Paki o Matariki ki te rangi,
ko Ngāti Mahanga te mana whenua o tēnei kura e noho mai nei i ngā parekereke o Kirikiriroa me ōna māra kai.
Ara ake ra  ko Te Mana Māori Motuhake o Te Whakakotahitanga o ngā iwi o te motu e karapoti nei  i raro iho i te Whakaruruhau o Waikato otira, Tainui waka whānui.
tēnei te karamihi o te aroha o ngā tamariki mokopuna ki  a koutou katoa kua whakapā mai ki tēnei o wā mātou whārangi ipurangi.
Mauri Ora!